काठमाडौं
डीएगो एउटा विशाल कछुवा हो। यसको कामुकताका कारण गालापागोस टापुबाट लोप हुन अवस्थामा पुगेको एउटा प्रजातिको कछुवा बचेको छ ।
सन् १९६० को दशकमा कछुवाको संख्या बढाउन बनाइएको योजनामा डीएगोलाई पनि सामेल गराइएको थियो । डिएगाले ८ सय बच्चा जन्माउन सहयोग गर्यो र यो प्रजाति नै बच्न सफल भयो ।
अब सो डिएगोले वर्षौपछि सन्तान उत्पादन कार्यबाट विश्राम लिने भएको छ । पछिल्ला २० करोड वर्षमा जलवायु परिवर्तनका हरेक समयमा कछुवाले आफ्नो अस्तित्व बचाउँदै आएको छ ।
डिएगो अहिले १ सय वर्ष पुग्यो र उ अहिले ८ सय सन्ताको बाबु हो । करिब लुप्त अवस्थामा पुग्न लागेको यो प्रजातिको कछुवामा डिएगो आएपनि पोथीहरुलाई मोहित पार्न थाल्यो र यसका प्रजातिको संख्यामा पनि उल्लेखनीय वृद्धि हुन थाल्यो ।
गालापागास टापुको स्यान्टा क्रुसमा बच्चा जन्माउनका लागि रोजिएका १४ भालेमध्ये डिएगो एक हो । यो योजनाबाट २ हजारभन्दा बढी ठूला ठूला कछुवा हुर्किएका छन् ।
५० वर्षअघि एस्प्यानोलामा जम्मा २ वटा भाले र १२ वटा पोथी कछुवा मात्र थिए । अहिले १ हजार ८ सय कछुवा छन् । तिमध्ये ४० प्रतिशत डिएगोका सन्तान भएको विश्वास गरिन्छ ।
