-भरत दाहाल
काठमाडौंका केहि बौद्धिकहरु नेपालको समस्याका रुपमा पश्चिमा शक्तिहरु रहेका छन् कि ईण्डियनहरु भन्ने सारहिन बहसमा लागेका छन्। बिसौं सताब्दि यताको ऐतिहासिक प्रकृया, यस क्षेत्रको भूराजनीति र एशियामा कायम गर्न खोजिएको शक्ति सन्तुलनका हिसाबले पश्चिमा शक्तिहरु र ईण्डियालाई पृथक बनाएर हेर्नेहरु कि त दिग्भ्रमित तत्वहरु हुन् या संदिग्ध। नेपालको मामिलाका बारेमा पनि यहि तथ्य अन्तिम सत्य हो।
नेपालमा पश्चिमाहरुले जे जस्ता हस्तक्षेपहरु गर्दै आएका छन्, त्यसको माध्यम ईण्डिया नै हो र ईण्डियाले अञ्जानबस् यसो गर्न दिएको होईन। पहिलो यथार्थता के हो भने ईण्डिया अहिले पनि पश्चिमाहरुको नव उपनिवेश हो र यो तिनीहरुको घेराभन्दा बाहिर जान सक्ने अवस्था छैन। दोश्रो कुरा, ईण्डियासंग सिमा जोडिएको चीन त्यसको स्थायी शत्रु हो। ईण्डियाको एशियाली दादा बन्ने सपना चीनको पराजयबाट मात्र पूरा हुन संभव छ।
पश्चिमाहरुको गुलाम हुनुको कारण र चीनलाई पछारेर महाशक्ति बन्ने कुन्ठाका कारणले ईण्डिया सँधैभरी पश्चिमाहरुको साथमा छ। नेपालमा राजतन्त्रको अन्त्य र धर्म निरपेक्षता बारे ईण्डिया र पश्चिमाहरुका बिचको सहमतिपछि नै १२ बुँदे समझदारी संभव भएको हो। तराई लगायत सिंगो नेपालमा जे भैरहेको छ, त्यो दुबैको साझेदारिमा भैरहेको छ।
एउटा तत्व एन्टी ईण्डियन र अर्को एन्टी वेस्टर्नका रुपमा प्रस्तुत भएर दुबै साम्राज्यवादीहरुलाई एक अर्काका विरोधि देखाउने तथा नेपालीहरुलाई दुबै मध्ये कुनै एकको घेराभन्दा बाहिर जान नदिने प्रयासहरु भैरहेका छन्। हामीले विश्व ध्रुविकरणको प्रवृतिमाथि ध्यान दिएर नेपाललाई हेर्नु पर्दछ। अमेरीकि प्रस्तावको सैनय गठबन्धन क्वाडमा सामेल भएको ईण्डियालाई निर्दोष देख्नेहरुसंग सावधान हुन जरुरी छ।
