राकेश गुप्ता/
सर्लाही/सर्लाही जिल्लामा दाइजो प्रथा र जातीय भेदभावलाई चुनौती दिँदै एक आदर्श अन्तरजातीय विवाह सम्पन्न भएको छ। चन्द्रनगर गाउँपालिका-३ निवासी २५ वर्षीय विमलेश महतो र गोडैता नगरपालिका-१०, सिसौटियाकी २३ वर्षीया नम्रता साहले सामाजिक परम्परालाई तोड्दै प्रेम र समानतामा आधारित विवाह गरेका छन्।
दाइजोबिनाको विवाह: समाजमा सकारात्मक सन्देश
मलंगवाका संजित मण्डलका अनुसार, यदि विमलेशले चाहेको भए २० लाख रुपैयाँसम्म दाइजो लिन सक्थे। तर, उनले दाइजो स्वीकार नगरी आदर्श विवाह गर्ने निर्णय लिएर समाजमा नयाँ उदाहरण पेश गरेका छन्। मधेस क्षेत्रमा प्रचलित दाइजो प्रथा र भागी विवाहजस्ता विकृतिलाई चुनौती दिने उद्देश्यसहित यो विवाह सम्पन्न भएको हो।
जातीय भेदभावको अन्त्यतर्फ एक महत्वपूर्ण कदम
मधेस क्षेत्रमा जातपातका कारण विवाहमा उत्पन्न हुने विवादलाई ध्यानमा राख्दा विमलेश र नम्रताको विवाहले समाजमा समानता र एकताको सन्देश दिएको छ। बेहुलीका पिता नरेश साहका अनुसार, उमेर नपुगी गरिने भागी विवाहको सट्टा पारिवारिक सहमतिमा सम्पन्न यो विवाहले समाजलाई सकारात्मक दिशा प्रदान गरेको छ।
परम्परागत सोचमा परिवर्तन ल्याउने प्रयास
जातीय भेदभाव र सामाजिक विभाजनका कारण धेरै प्रेम सम्बन्धहरू अस्वीकृत हुने गरे पनि, विमलेश र नम्रताको विवाहले प्रेम र सामाजिक समरसताको मार्ग खोल्ने विश्वास गरिएको छ। परम्परागत सोचलाई चुनौती दिँदै, यो विवाहले समानता र परस्पर सम्मानको भावना प्रवर्द्धन गर्न महत्वपूर्ण भूमिका खेलेको छ।
समाजमा परिवर्तन ल्याउने अपेक्षा
सार्वजनिक रूपमा यो विवाहलाई सामाजिक परिवर्तनको संकेतका रूपमा हेरिएको छ। युवाहरूले यसलाई उदाहरणका रूपमा लिँदै जातीय तथा सामाजिक भेदभावविरुद्ध आवाज उठाउन प्रेरणा लिने विश्वास गरिएको छ। बेहुलाका पिता उदि नारायण महतोका अनुसार, यस्ता विवाहहरूले मधेस क्षेत्रमा परम्परा र आधुनिकताको सन्तुलन कायम राख्दै समाजलाई एकताबद्ध बनाउने महत्वपूर्ण भूमिका खेल्नेछन्।
यस विवाहले मधेस क्षेत्रका अन्य स्थानहरूमा पनि अन्तरजातीय विवाहको प्रवृत्ति बढाउने र समाजमा सकारात्मक परिवर्तन ल्याउने अपेक्षा गरिएको छ।
