खाना पचाउनमा रक्तसञ्चारको खास भूमिका हुन्छ । रक्तसञ्चारले नै पेटमा खानेकुरा सोस्न र पचाउन मद्दत गर्छ । तर यो पाचनक्रिया गर्मीयाममा धीमा हुन पुग्छ ।
किनभने मौसमी प्रभावले जब शरीरको तापमान बढ्छ, त्यसलाई सन्तुलनमा राख्नका लागि रक्तप्रवाह अरुतिर पनि सक्रिय हुनुपर्छ । यसको असर पाचन प्रणालीमा पर्छ । नतिजा, खानेकुरा सहज रुपमा पच्दैन । त्यसबाहेक अरु कारण छन्, जसले गर्दा गर्मीमा अपच हुन्छ ।
पानीको अपुग हुनु
गर्मीबाट शीतलता दिनका लागि शरीरको प्रतिरोधी संयन्त्रले पसिना उत्पादन गर्छ । यस्तो अवस्थामा शरीरमा पर्याप्त पानी जरुरी हुन्छ । जब पानीको अपुग हुन्छ, त्यसले पाचनयन्त्रमा असर गर्छ । खासगरी खानेकुरा टुक्राउने र सोस्ने क्रियामा बाधा पुग्छ ।
मसालेदार खाना
मसालेदार र बोसोयुक्त खानेकुराले शरीरको तापक्रम बढाउँछ । यसले गर्दा रक्तसञ्चार पेटमा केन्द्रित हुन पाउँदैन र पाचन क्षमता कमजोर हुन्छ ।
जंकफुड
जंकफुडमा क्यालोरीको मात्रा बढी र पोषणको कमी हुन्छ । यस्तो खानेकुरा यसै पनि पचाउन सहज हुँदैन ।
कसरी बच्ने ?
-गर्मीयाममा पुग्दो पानी पिउनुपर्छ । झोलिलो खानेकुरामा खानुपर्छ ।
-पाचनक्रियालाई भार पार्ने किसिमको माछामासु, चिल्लो खानेकुरा सकेसम्म कम खानुपर्छ ।
-सहजै पच्ने, फाइबरयुक्त सागसब्जी र फलफूल बढी खानुपर्छ ।
-खानेकुरा खाँदा राम्ररी चपाएर खाने ।
-दही जस्ता प्रोबायोटिकले खानेकुरा पचाउन सहयोग गर्छ ।
-शारीरिक गतिविधि र व्यायामले पनि पाचनलाई सक्रिय गराउँछ ।
-बिहानको समयमा पचाउने क्षमता बढी हुन्छ र क्रमश: धीमा हुँदै जान्छ । सोही अनुरुप खानाको मात्रा पनि बिहान पुग्दो र पछि क्रमश: घटाउँदै लैजानुपर्छ ।
-चिया, कफी जस्ता क्याफिनेटेड पेय, चुरोट, रक्सीको मात्रा घटाउनुपर्छ ।
